Ирэх онд ₮24.1 их наядын татвар төлнө гэдгээ мэдэж байна уу, нөхөд өө? Ер нь манай татварын орлого юу юунаас бүрдээд байна аа?

Татварын эд эс

Өнгөрсөн 9-р сарын байдлаар манай төсвийн орлого ₮17.7 их наядад хүрээд буй. Үүний 89.6%-ийг татварын орлого бүрдүүлсэн байна. Үүний дийлэнх буюу 27.5%-ийг орлогын албан татвар (ОАТ) бүрдүүлэв. Гүнзгийрвэл,

• Томоохон хэсгүүд: Татварын хүнд ачааг НӨАТ, ААНОАТ, НДО үүрнэ. Тодруулбал, НӨАТ нийт татварын орлогын 21.5%-ийг бүрдүүлдэг бөгөөд 9-р сарын байдлаар нийт ₮3.4 их наядын НӨАТ төвлөрсөн аж.
• Жижиг хэсгүүд: Харин 5 төрлийн татвар нийлээд нийт татварын орлогын 20.5%-ийг л бүрдүүлдэг байна. Жижиг хэсгүүд дундаа ХХОАТ хамгийн том орон зай эзэлдэг буюу нийт татварын орлогын 8.1%-ийг бүрдүүлдэг бол хөрөнгийн өмчийн албан татвар ердөө 0.1%-ийг л бүрдүүлжээ.

Бүхэл бүтэн 93% шүү, Цэнцэрэн минь

Харин ирэх жилийн төсвийн төсөлд тусгагдсанаар нийт тэнцвэржүүлсэн орлогын 92.9%-ийг татвар, үлдсэнийг татварын бус орлого бүрдүүлэх юм.

• Бяцхан буцаан олголт: Тэгэхээр та бид ирэх онд ₮24.1 их наядын татвар төлөөд үүний ердөө 2.9% буюу ₮0.7 их наядыг буцаан олголтоор авна. Сонирхуулахад, татварын буцаан олголтыг ХХОАТ, ААНОАТ, НӨАТ болон гаалийн албан татвараас тус тус олгодог шүү.

НӨАТ-ын буцаан олголт 5% болбол яг яана гэнэ ээ?

Сүүлийн өдрүүдэд НӨАТ-ын буцаан олголтыг 5% болгох сэдэв трэнд болж, 100 мянган гарын үсэг цуглараад буй. Хэрэв НӨАТ-ын буцаан олголт 5% болбол ирэх онд татварын орлогын зөрүү ₮735 тэрбум болох аж. Өөрөөр бол 2%-ийн буцаан олголттой үед ₮6 их наядын НӨАТ төвлөрөх бол 5% болгочихвол энэ дүн ₮5.3 их наяд болж буурна л гэсэн үг.

Эцэст нь… Та бидний төлж буй татвар улс оронд ийм л өндөр нөлөөтэй байна даа. Гэхдээ НӨАТ-ын буцаан олголтыг нэмнэ, хасна гэхээсээ илүү татварын суурь орчныг сайжруулах л хэрэгтэй байгаа юм. Энэ жилийн төсвийн төсөл дээр татварын эргэн тойрон дахь асуудлыг шийднэ л гэсэн байна билээ. Тэгээд бодит байдал дээр юу болох нь уу?