Нүүрсний үнийн уналтын хажуугаар уул уурхайн бүтээгдэхүүний биржийн хуулийн өөрчлөлтийг хэлэлцэж байгаа энэ эгзэгтэй мөчид нэг сонирхолтой судалгааны үр дүнг хүргэе ээ. 

• 🔍 Ямар? МУИС-ийн Эдийн засгийн хүрээлэнгийн судлаачид Монголын Уул Уурхайн Үндэсний Ассоциацийн захиалгаар “Уул уурхай, хүнд аж үйлдвэр Монголын эдийн засгийн хөгжилд оруулж буй хувь нэмэр: төлөв, чиг хандлага“ судалгааг гаргажээ. 

📌 Нөхцөл байдал: Дээсэн дөрөө

Одоогоор нүүрсний үнэ 2022 оны оргил үеэс 3.8 дахин унаж, гол боомтуудын нүүрсний овоолго ч 2023 оноос хойш тасралтгүй нэмэгдэж байгаа. Харин нөгөө талд УУББ-ийн арилжааны журамд үнийг зах зээлтэй уялдуулж индексжүүлэх, төлбөрийн нөхцөлийг уян хатан болгох зэрэг өөрчлөлтийг хийж хуульдаа тусгах гэж байгаа ч хэлэлцүүлгийг хойшлуулсан нөхцөл байдалтай байна. 

📉 Уул уурхайн нөлөө буурна

Одоогийн нөхцөл байдал бол маш ойлгомжтой байгаа. Харин судалгааны үр дүнгээс үзэхэд ирээдүйд буюу 2023 онд манай бодит ДНБ ₮51.6 их наядад хүрэхээр байгаа ч уул уурхайн салбарын бодит ДНБ ₮4.24 их наяд буюу нийт бодит ДНБ-д эзлэх хувь нь 8.2% болж 2023 оны түвшнээс 4.4 нэгж хувиар буурахаар байгаа аж. 

• 🎭 Ялгаа нэмэгдэнэ: Нөгөө талаас 2030 он гэхэд уул уурхайтай аймгуудын ДНБ-д эзлэх хувь 2023 оныхоос 8.6 нэгж хувиар өсөж 53.3%-д хүрэх нь. Энд Өмнөговь, Орхон, Дархан-Уул, Сэлэнгэ гэсэн 4 аймаг л байгааг санаарай. Тэгэхээр одоо яриад байгаа бүсчилсэн хөгжлөө үр дүнд хүргэхгүй бол уул уурхайгаас хамаарсан аймгуудын хөгжил, эдийн засгийн ялгаа тэлэх нь.

🧐 Яах ёстой вэ? 

Хөгжлийн бодлого нь оновчтой, институтийн орчны зохимжтой, бизнест ээлтэй байх нөхцөлд уул уурхай эдийн засгийг тэтгэсээр байх боломжтой. Үүний цаана хайгуулыг эрчимжүүлэх, чухал ашигт малтмалуудын нөөцийг тодорхойлох, олборлох, боловсруулах асуудал байна. Дэлхий даяар нүүрсний нас дөхөж байгаа энэ үед дараагийн алхам руу хоцрохгүй орох л шаардлагатай байна. Уг нь бидэнд боломж байгаа шүү дээ.